نشست خبری، اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری ایران (اسکودا) و روسای کانونهای وکلای دادگستری کشور، بعد از ظهر امروز پنج شنبه ۱۱ آذرماه در مرکز آموزش علمی و کاربردی کانون وکلای دادگستری مرکز برگزار شد.
دکتر جعفر کوشا در آغاز سخنان خود در این نشست، ضمن خوشامدگویی به اصحاب رسانه گفت: اصحاب رسانه، در اطلاع‌رسانی شفاف و صادقانه و تنویر افکار عمومی زحمات زیادی می‌کشند. ما از همه رسانه‌ها و عزیزانی که در این عرصه زحمت می‌کشند، به دلیل پوشش آنچه بر نهاد وکالت می‌رود و پشتیبانی از این نهاد در عرصه عمومی تشکر می‌کنیم.
رییس اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری در ادامه به دو مسئله اصلی جامعه وکالت اشاره و بیان کرد: دو مسئله استقلال وکلا و آزادی دفاع از زمان آغاز حرفه وکالت مورد مناقشه بوده است و همواره عده‌ای تلاش کرده‌اند در این دو مبحث با جامعه وکالت رویارو شوند.
دکتر کوشا ضمن تاکید بر استقلال وکیل و ضرورت به رسمیت شناخته شدن آزادی بیان وکیل در دفاع از حقوق موکل، خاطرنشان کرد: چون وکیل برای ایفای حرفه و وظیفه خود در برابر قاضی که نماینده حاکمیت است، می‌نشیند، با حربه قلم و آزادی باید در احقاق حق تلاش کند. ما سلاحی جز قلم و وسیله‌ای جز زبان نداریم و رسانه‌ها در این مورد می‌توانند به ما کمک کنند که بتوانیم با آزادی بیان و دفاع از حقوق موکل با استقلال از حاکمیت به رسالت نهاد وکالت جامه عمل بپوشانیم.
رییس اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری همچنین اظهار کرد: در کشورهای مختلف همواره این تلاش مشهود است که عده‌ای می‌خواهند در جامعه وکالت نفوذ کنند. گاه این نفوذ به معنای نظارت و گاه به معنی دخالت است. ما چون وارث پیشکسوتان در طول تاریخ از زمان دکتر مصدق هستیم، تکلیف داریم از نظر قانونی، شرعی، اخلاقی وعرفی به دو مقوله استقلال و آزادی بیان در دفاع از موکل اهتمام بورزیم.
کوشا اضافه کرد: استقلال نهاد وکالت به معنای این نیست که حاکمیت را قبول نداشته باشد یا خود را جدای از آن بپندارد. استقلال نهاد وکالت به معنای این است که وظایفی را که بر عهده این نهاد است، با اتکا به خود و آزادی کامل انجام دهد.
رییس اسکودا درباره برخی از دخالت‌های اخیر در امور نهاد وکالت گفت: متاسفانه برخی تلاش می‌کنند در قالب نظارت به دخالت بپردازند.
آزادی از نظر فلاسفه، به خصوص کانت، به این معناست که انسان می‌تواند از حق خود دفاع کند تا جایی که دیگری ضرر نبیند. کانون وکلا در بدو تشکیل و به خصوص در قانون مصوب سال ۱۳۳۳ همواره سعی کرده در کنار حاکمیت به وظایف خود عمل کند اما به طور طبیعی انجام وظیفه وکالت در برخی موارد با امور حاکمیتی اصطکاک دارد و برخی تلاش می‌کنند این اصطکاک‌ها را طوری جلوه دهند که گویی نهاد وکالت سودای جدایی دارد در حالی که اینچنین نیست.
کوشا ادامه داد: اگر به واقعیات بپردازیم آزادی و استقلال دو مفهوم فلسفی هستند که وکیل با این دو می‌تواند به حاکمیت اعتبار و مشروعیت و مقبولیت دهد. ظرفیت نهاد وکالت به گونه‌ای است که می‌تواند در عرصه‌های مختلف حاکمیت را یاری دهد اما برخی متاسفانه تصورشان این است که باید نهاد وکالت را زیر پرچم خود بیاورند و امور آن را در اختیار بگیرند.
رئیس اسکودا یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی را وجود کانونهای وکالت مستقل دانست و خاطرنشان کرد: وقتی شاخص‌های توسعه پایدار در جوامع پیشرفته را بررسی می‌کنیم؛ در مولفه‌ها می‌گویند کانون وکلا تا چه میزان مستقل است؟ درجه استقلال نهاد وکالت نشان‌دهنده توسعه‌یافتگی کشور است و هر چه این استقلال کمتر باشد آن کشور کمتر توسعه یافته است.
دکتر کوشا ادامه داد: ما به عنوان اتحادیه کانونهای وکلای دادگستری حدود ۶۰ هزار وکیل داریم که پروانه خود را در سازوکار کانونهای وکلا – که مستقل از حاکمیت است- گرفته‌اند و هر روز در دادگاه‌ها به دفاع از موکل می‌پردازند.
رییس اسکودا افزود: وکلا در شرایط سخت همواره تلاش دارند در کنار موکل به دفاع بپردازند و موکل با اتکا به وکیل سعی دارد در دادگاه حق خود را به اثبات برساند. در این فرآیند قاضی به طور مرتب با وکیل مواجهه دارد و اگر این مواجهه علمی و با یک وکیل با سواد و دانشمند باشد این مسئله حتما در استحکام و استدلال آراء می تواند موثر باشد. وکیل به مثابه نوری است که پرونده را روشن می کند و قاضی را در تصمیم‌گیری یاری می‌دهد. وکیل با پرتوافکنی به زوایای تاریک، قاضی را به سمتی می برد تا آرائی صادر کند که عدالت را برقرار کند.
کوشا ضمن بیان این جمله که اگر براساس منطق عقلانی حرکت کنیم وکیل باید مستقل باشد، تاکید کرد: اگر عقب‌افتاده‌ترین کشور را هم بررسی کنیم، وکیل از حاکمیت پروانه نمی‌گیرد. دلیل این کار این است که زبان او باید در بیان حقایق و کشف واقعیت‌ها آزاد باشد.
رئیس اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری در ادامه سخنان خود در نشست خبری امروز ۱۱ آذر ماه به تعلیق پروانه یکی از وکلا اشاره و خاطرنشان کرد: اگر متولی صدور پروانه مستقل از حاکمیت نباشد، طبعا با هر گونه کنشگری وکیل که مورد پسند نباشد، پروانه وکالت او را باطل می‌کنند. همکار ما آقای دکتر گرجی وقتی به جای نهاد وکالت از نهاد موازی پروانه خود را گرفتند، تصور داشتند که می‌توانند آزادانه به دفاع بپردازند. با این حال پروانه ایشان به علت صراحت یکی از دفاعیه‌ها معلق شده است.
کوشا اضافه کرد: من که وکیل هستم و پروانه می‌گیرم، باید این آزادی را داشته باشم که به طور علمی دفاع و اظهار نظر کنم. پروانه وکیل شأن و جایگاهی دارد که نباید به آن خدشه وارد شود. وکیل نباید به هر دلیلی از منظر قضایی و حقوقی در معرض ریسک باشد که پروانه او ابطال شود.
کوشا تصریح کرد: هیچ کس حق ندارد مانع دفاع از موکل باشد. اگر حاکمیت به دنبال پیشرفت است، نگاه و رویکردش باید این باشد که به نهاد وکالت توجه کند و از ظرفیت‌های آن استفاده کند. ما برای این که وارد عرصه‌های جدید در وکالت شویم باید جوانان را جذب کنیم و آموزش دهیم و از آنها آزمون بگیریم و با آموزش و تربیت آنها وکلای جوان به جامعه تحویل دهیم. پیشکسوتان بازنشسته می شوند اما ما نیازمند این هستیم که این پیوستگی را از طریق آزمون و تربیت وکلای جوان حفظ کنیم. آزمون حق ماست و ما باید تشخیص دهیم که شخص قابلیت گرفتن پروانه و دفاع دارد.
کوشا همچنین تاکید کرد: هرگونه دخالت مراجع خارج از نهاد وکالت در فرآیند صدور پروانه از زمان ثبت نام برای آزمون تا لحظه صدور پروانه محکوم است. ما یک نهاد خصوصی هستیم که می‌خواهیم تشخیص دهیم که آیا شخصی که داوطلب وکالت است قابلیت دفاع کردن را دارد یا خیر؟
او ادامه داد: بنابراین من از قوه محترم قضاییه خواهش می‌کنم که براساس اصل تفکیک قوا و منطق عقلانی و سیره عقلا و عرف بین‌المللی در حدود قوانین حرکت کنند. قوانین خط قرمز ماست و همه ما باید تابع حاکمیت قانون باشیم. قانون سلیقه بردار نیست. ما براساس قانون حق داریم آزمون بگیریم. ما به عنوان کانونهای وکلای دادگستری حق گرفتن آزمون داریم و این حق قابل واگذاری نیست و تثبیت شده است.
کوشا افزود: ما باید صلاحیت وکلا را تشخیص دهیم. همانطور که ما در قضاوت دخالت نمی‌کنیم، آنها هم نباید در وکالت دخالت کنند. اگر آقایی دادیار می شود ما دخالتی در این کار نداریم. لذا آنها هم باید همین رویه را در پیش بگیرند و تابع قانون باشند.
قانون مرز است و اگر بخواهیم عدالت را معنی کنیم، یعنی ما حق داریم آزمون بگیریم.
رییس اسکودا خطاب به رییس قوه قضاییه گفت: من مجددا از آقای اژه‌ای که بسیار محترم هستند می‌خواهم برای این که جامعه ملتهب نشود و مردم در وضعیت سخت معیشتی دچار مسائل دیگر نشوند، اجازه ندهند بر مشکلات افزوده شود. ما تابع قانون هستیم، قانونی که با واقعیت‌ها تطبیق می‌کند و نیاز جامعه و برآمده از اراده و افکار عمومی است.
رئیس اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری در پاسخ به سوال دیگری درباره آزمون سال ۱۴۰۰ ، ضمن تاکید به برگزاری آزمون، اظهار کرد: آزمون قطعا گرفته می‌شود و تلاش خواهیم کرد تاریخ ۲۰ اسفند را که تا الان برای برگزاری آزمون مشخص شده، در قرارداد با سازمان سنجش قطعی کنیم.
