فرشاد اسماعیلی
هشتم آذر سالروز تاسیس اتحادیه سراسری کانون های وکلا(اسکودا) است. از همین‌رو به سراغ رئیس اسکودا، دکتر علی مندی پور رفتیم تا درباره چگونی پیدایش و کارکردها و وظایف این نهاد با اوگفت و گو کنیم. در این گفت و گو دکتر مندنی پور به بررسی ساختار و پیدایش اسکودا و مساله های پیرامون آن پرداخته و آن را با خوانندگان در میان گذاشته است.
هدف از تشکیل و پیدایش اسکودا چه بوده است؟ آیا هنوز با همان هدف و رویکرد به فعالیت می‌پردازد؟
برابر ماده ۳ اساسنامه اسکودا مصوب ۹/۹/۸۵ هفتمین همایش مجموعه سراسری کانونهای وکلای دادگستری کشور اهداف بنیادی از تشکیل اسکودا عبارتند از:
– کوشش به منظور ایجاد رویه واحد در اجرای وظایف کانونهای وکلای دادگستری
– تدوین و تنقیح و پیشنهاد اصلاح و تغییر قوانین و مقررات وکالت با توجه به شرایط و مقتضیات زمان و ارائه آن به مراجع ذی‌صلاح.
– ایجاد هماهنگی بین کانونهای عضو در ارتباط با قوای سه‌گانه
– ارتقای سطح معلومات علمی و تجربی وکلای دادگستری و کارآموزان وکالت و کوشش درهمگام ساختن جامعه وکالت با دستاوردهای علمی و فناوری‌های روز
– بررسی مطالعه ساختار اداری و تشکیلات اجرایی مدیریت کانون‌ها و پیشنهادها و روش و راه‌های اصلاح و بهبود کمی و کیفی آنها.
– ایجاد شبکه اطلاع‌رسانی مشترک.
– حمایت از حقوق فردی و جمعی وکلای دادگستری و کارآموزان وکالت و ارائه طرح‌های لازم به منظور بهبود وضعیت رفاهی آنها.
– اتخاذ تدابیر مقتضی به منظور برقراری ارتباط با اتحادیه بین‌المللی وکلا و کانونهای وکلای دادگستری سایر کشورها و مجامع حقوق بین‌المللی.
– ارائه طرح‌های لازم برای تحقق و تامین حقوق دفاعی شناخته شده اشخاص.
شایان ذکر است اسکودا در همین چارچوب و در قالب اهداف ۹ گانه یادشده به انجام وظایف محوله قانونی به نمایندگی از جانب کانونهای وکلای دادگستری ایران اقدام کرده و می‌کند.
با توجه به اینکه تصمیمات اسکودا برای کانون‌ها الزام‌آور نیست آیا نظم پایداری را می‌تواند تضمین کند؟
استقلال کانونهای وکلای دادگستری از تاریخ پیدایش این نهاد مدنی دیرپا و خدمتگزار به عنوان اصل و محور حرکت کانونهای وکلا و جامعه وکالت دغدغه همگان بوده، هست و خواهد بود. اسکودا تمام سعی و کوشش خود را بر این مبنا قرار داده تا در انجام وظایف محوله با به کارگیری سازوکارهای قانونی و دموکراتیک کوچک‌ترین خدشه‌یی بر این اصل بنیادی یعنی «استقلال» کانون‌ها وارد نیاید و خوشبختانه در این مسیر موفق بوده است.
برابر بند یک ماده ۳ اساسنامه یکی از مهم‌ترین وظایف اسکودا «کوشش به منظور ایجاد رویه واحد در اجرای وظایف کانونهای وکلای دادگستری است.» کار برجسته‌یی که با حفظ استقلال کانونهای وکلا عملا اسکودا موفق به انجام آن شده، و امروزه شاهدیم که از طریق جلسات ماهانه شورای اجرایی (نمایندگان تام‌الاختیار کانون‌ها) در اسکودا و همکاری تنگاتنگ هیات مدیره‌های کانون‌ها و نیز مجمع عمومی وکلا در همایشهای نوبتی هر شش ماه یک بار در یکی از کانونهای کشور در زمینه‌های مختلف و مبتلا به کانون‌ها از قبیل: مسائل و مشکلات آموزشی، اداری، اجرایی و… به هماهنگی و در نتیجه رویه‌یی واحد دست یافته و با این شتاب در آینده‌یی نزدیک تصمیمات اسکودا متخذه از جانب نمایندگان تمام کانون‌ها و با تاکید هیات مدیره‌ها و نیز مجمع عمومی می‌رود تا به یکسان‌سازی اداره امور کانون‌ها در زمینه‌های مختلف در سراسر کشور منجر شود. حرکتی که به نظم پایدار انجامیده و در نتیجه متضمن رعایت کامل مصوبات اسکودا خواهد بود. شاهد مثال: مقررات نقل و انتقال وکلا و کارآموزان، آزمون سراسری، برگزاری همایش‌ها، هماهنگی اقدامات قانونی مربوط به قوانین وکالت، دفاع از حریم حرمت حرفه شریف وکالت، ایجاد ارتباط با قوای سه‌گانه و ترتیب دیدار مسوولان کانون‌ها با مقامات مسوول کشوری، انجام اتوماسیون اداره کانون‌ها هماهنگی در مباحث آموزشی و ارتقای سطح علمی و تجربی وکلای دادگستری و کارآموزان وکالت. ایجاد سامانه پیام کوتاه سراسری، برقراری ارتباط با نهادهای حقوق بین‌المللی از جمله: اتحادیه بین‌المللی وکلا، حمایت از حقوق فردی وکلای دادگستری و کارآموزان وکالت و پیشنهادهای علمی به منظور بهبود وضعیت رفاهی آنها و فعالیت‌ها و اقدامات عملی که جای بحث و بررسی پیرامون آنها در این یادداشت کوتاه نمی‌گنجد.
نظر شما درباره نسخ یا عدم نسخ ماده ۲۸ آیین‌نامه لایحه استقلال کانون وکلای دادگستری ایران مصوب ۱۳۳۴ چیست؟ آیا این ماده قابلیت اجرا دارد؟
با عنایت به حکومت عملی، قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت مصوب ۱۳۷۶ مجلس شورای اسلامی و به ویژه تبصره یک ماده یک این قانون و ترکیب کمیسیون نیاز مرکب از رییس کل دادگستری، رییس دادگاه انقلاب و رییس کانون حوزه قضایی مربوط در تعیین تعداد کارآموز وکالت هر سال جایی برای قابلیت اجرایی ماده ۲۸ باقی نگذاشته است و عملا این ماده نسخ شده است.
فعالیت‌های اسکودا در چه زمینه‌هایی است و چه هزینه‌هایی صرف می‌شود؟
اسکودا «مالی» در بساط ندارد تا فعالیت مالی داشته باشد! اصولا کسی فعالیت‌های مالی بعضا عرفی انجام می‌دهد که واجد شرایط برای انجام آن باشد. نخست آنکه اسکودا فاقد منبع مالی است. دوم آنکه یک موسسه غیرانتفاعی است و وظیفه‌اش چنان که در اساسنامه‌اش قید شده کارگزاری کارهای محول از جانب کانونهای سراسری است که شرح آنها به اختصار در بالا آمده است. هزینه انجام این وظایف به نسبت از طرف کانون‌ها تامین می‌شود و در پایان هر سال مالی حساب و کتاب‌های کانون‌ها با کارگزارشان در چارچوب قانون در همایش زمستانه کانون‌ها و در مجمع عمومی بررسی و تسویه خواهد شد. دو بازرس اتحادیه برابر اساسنامه نظارت انجام این امور را بر عهده دارند.
هزینه‌های اتحادیه: هزینه‌های برگزاری آزمون سالانه وکالت برابر قرارداد منعقده با سازمان سنجش آموزش کشور
– برگزاری همایشهای سالانه (سالی دو نوبت در یکی از کانون‌ها). مدیریت، برنامه‌ریزی، اجرا و…
– هزینه‌های آب، برق، گاز، تلفن و نیز پرداخت حقوق به سه نفر مستخدم رسمی اداره دفتر اتحادیه
– هزینه طراحی سوالات آزمون
– هزینه برگزاری جلسات نشست‌های ماهانه اعضای شورای اجرایی سراسر کشور در تهران
– هزینه چاپ تقویم، انتشارات و…
شایان یادآوری است که خدمات رییس، اعضای هیات رییسه و تمام وکلای دادگستری مرتبط با اتحادیه در کمیسیون‌های گوناگون افتخاری و رایگان و به همین گونه است. خدمات تمام همکاران مسوول در کانونهای سراسر کشور اعم از هیات مدیره و روسا و اعضا و کمیسیون‌های فعال در کانون‌ها.
به نظر شما اسکودا مشمول قوانین مالیاتی می‌شود؟
نظر من نظر قانون است. از آنجایی که برابر اساسنامه و نیز مدارک و مستندات شفاف‌کاری موجود در دفتر اتحادیه، این موسسه غیرانتفاعی است و فعالیت مالی در معنای عرفی آن انجام نمی‌دهد. لذا مشمول معافیت مالیاتی است و همچنان که تا این زمان نیز از چتر حمایتی این قانون یعنی معافیت مالیاتی برخوردار شده است.
کارنامه اسکودا را در این سال‌ها چطور ارزیابی می‌کنید، چه دستاوردهایی داشته است؟
برای ارزیابی کارنامه شخص حقیقی یا حقوقی منطق ایجاب می‌کند که کسانی که با آنها سر و کار دارند به قضاوت نشسته و عملکردشان را ارزیابی کنند. با این حال از آنجا که این سوال را خطاب به بنده به عنوان مسوول اسکودا مطرح کرده‌اید از باب رعایت اصل ادب و انصاف ارزیابی‌ام با عنایت به عمر کوتاه و نیز امکانات کم و نشیب و فرازهای بسیاری که تا این زمان بر سر راه این نهاد خدمتگزار قرار گرفته و هنوز هم ادامه دارد مثبت بوده و در همین جا بی‌مناسبت نمی‌بینم بنا به وظیفه و در کمال تواضع از تمام همکاران بزرگوار وکیل دادگستری که در دفاع از جایگاه و شأن حرفه شریف وکالت و نیز در پیشبرد نقش واقعی وکیل مستقل و همچنین پاسداشت خانه مشترک همگان (کانون وکلای دادگستری) ادای وظیفه کرده با قلم و قدم و زبان خویش یاری‌مان رسانده، سپاسگزاری کنم و به عنوان عضو کوچک این خانواده بزرگ ۴۰ هزار نفری بگویم که بیش از هر چیز به خدا و بعد به شما و نیز مسوولان آگاه و آینده‌نگر دلخوشیم.
و اما اینکه اسکودا چه دستاوردهایی داشته برای پرهیز از مزاحمت، جواب این سوال در بخش آخر سوال دوم داده‌شده است.
