سی و یکمین همایش اتحادیه سراسری کانون های وکلای دادگستری ایران ( اسکودا ) به میزبانی کانون وکلای دادگستری آذربایجان شرقی در تاریخ ۹۷/۸/۲۳ شروع به کار کرد. مراسم افتتاحیه در سالن همایش های بین الملل تبریز با حضور اعضای هیأت مدیره کانون های وکلای دادگستری سراسر کشور، مسوولین اتحادیه و جمعی از مسئولین دولتی و قضایی و نائب رئیس مجلس شورای اسلامی و رئیس و یکی از اعضای کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی آغاز و پس از تلاوت آیاتی از قرآن مجید و پخش سرود جمهوری اسلامی ایران، سخنرانان به شرح زیر به ایراد سخنرانی پرداختند.
در ابتدا دبیر همایش ضمن عرض سلام و تشکر از حضار و بیان توضیحاتی درباره تاریخچه شهر تبریز با بیان اینکه تبریز در زمینه‌های مختلفی جزء اولین‌ها بوده است گفت: اکنون هم شهر تبریز امن ترین شهر ایران است و چند سال است بهترین شهر ایران برای زندگی انتخاب می‌شود.
وی با اشاره به تاریچه تشکیل نهاد وکالت در استان آذربایجان شرقی خاطر نشان کرد: تشکیل نهاد وکالت به بیش از ۷۰ سال پیش برمی‌گردد. متاسفانه کانونهای وکلا هنوز گرفتار مقوله استقلال خود هستند و نتوانستند آنطور که باید و شاید و شایسته است به توسعه نهاد وکالت فکر کنند. کانون وکلای آذربایجان شرقی با ۷۰ سال سابقه از کانونهای وکلای بسیاری از کشورهای همسایه مثلا کانون وکلای هندوستان نیز قدیمی تر است.
شربیانی با ذکر این نکته که باید نهاد وکالت را توسعه دهیم ادامه داد: باید با کمک نمایندگان مجلس فکری به حال وکلای جوان کنیم و امیدواریم در آینده بازنشستگان وارد عرصه وکالت نشوند. باید به سویی برویم که سمت‌ها را به جوانان واگذار کنیم.
سخنران بعدی مراسم رئیس کانون آذربایجان شرقی بود که در ابتدای مطالب ایرادی خود گفت: خدا را شکر می‌گویم که توانستیم به مهمانان عزیز که ما را سرافراز کردند خدمت رسانی کنیم، از کلیه مهمان های محترم کمال تشکر را دارم. بزرگواری کردید دعوت مارا قبول کردید.
حسن عظیم زاده با بیان اینکه مشکلات کانون وکلا را دوستان و همکاران و نمایندگان مجلس و مسئولین قضایی بهتر از ما می‌دانند و دیگر نیاز به تکرار نیست گفت: همیشه کانون‌ها از جهات مختلف مورد حمله بودند ولی با اتحاد و همکاری خودشان و نمایندگان مجلس و قوه قضائیه توانستند بر این مشکلات فائق آیند.
این وکیل دادگستری در ادامه افزود: ما توانسته‌ایم با نظرات مثبت مقامات مشکلات را تا حدی مرتفع کنیم.
در ادامه مراسم نائب رئیس مجلس شورای اسلامی ضمن عرض سلام و خوش آمد گویی به مهمانان و اعضای هیأت های مدیره کانونهای وکلای سراسر کشور گفت: یک مساله را می‌گویم و باورم بر این است که باید عدالت در جامعه جاری و ساری شود خدا می‌گوید بر هر امتی پیامبر فرستادیم تا عدالت را برقرار کنیم.
مسعود پزشکیان با اشاره به آموزه های شرع مقدس اسلام ادامه داد: ما معتقدیم امام زمان خواهد آمد و طبق روایات زمین را از عدالت پر می‌کند ما منتظر آمدن او هستیم تا براساس عدالت حکم کند.
نماینده مردم شهر تبریز، آذرشهر و اسکو با اشاره به نامه امیر المومنین علیه السلام به مالک اشتر و شرایط انتخاب قاضی که ایشان در نامه ذکر کرده اند گفت: حضرت علی در نامه به مالک در مورد انتخاب قاضی نصایحی دارد و می‌گوید آدمی را قاضی کن که در ذهن تو برترین است. حضرت علی در ادامه می‌فرماید کسی را به عنوان قاضی انتخاب کن که بزرگی کار برای او سخت نباشد، آدمی را انتخاب کن اگر اشتباه کرد راحت برگردد، نترسد و بگوید حکم اشتباهی دادم.
این نماینده مجلس در ادامه با بیان فرایضی از نامه حضرت علی به مالک اشتر ادامه داد: حضرت به مالک می فرماید فردی را به عنوان قاضی انتخاب کن که وقتی شبهه‌ای دارد کاری نکند زیرا این کار بهتر است از این که حکم اشتباه دهد، قاضی باید صبر کند تا دلایل مشخص شود و سپس حکم صادر کند.
مسعود پزشکیان با بیان اینکه ما مشکلات زیادی در این زمینه حس می کنیم خاطر نشان کرد: در ادامه نامه حضرت می‌فرماید جلسات عمومی با مردم داشته باش و در آن جلسات کاملاً متواضعانه بنشین و حالت متکبرانه به خود نگیر به گونه‌ای رفتار کن که افراد بدون لکنت زبان و ترس حرف خود را بزند.
این نماینده مجلس تاکید کرد: حکومت روی سعادت نمی‌بیند مگر یک ضعیف بتواند از یک قوی حق خود را بگیرد. حضرت علی در ادامه بیان ویژگیهای قاضی می‌فرماید قاضی باید در مقابل حرفهای مردم صبور باشد و بگذارد آنها حرف خود را بزنند.
وی با طرح این پرسش که آیا نوع حرف زدن و عمل ما آنگونه که امام می‌گوید هست یا نه؟ گفت:وکیل باید موقع وکالت بدون لکنت زبان حرف بزند آیا می‌تواند؟ باید کاری کنیم عدالت در جامعه حاکم شود. شما وکلای عزیز مسئولیت سنگینی دارید؛ قضات هم مسئولیت سنگینی دارند . بنا فرمایش حضرت علی قضات باید بر اساس یقین تصمیم بگیرند نه ظن. امیدوارم این جلسات باعث شود بستر عدالت در جامعه محیا شود نور چشم جامعه عدالت است و عدالت می‌تواند جامعه را حفظ کند و از گزندها در امان بدارد.
نماینده مردم شهر تبریز، آذرشهر و اسکو ضمن عرض سلام و خوش آمد گویی به حضار، نمایندگان مجلس و مسئولان قضایی و اعضای هیأت مدیره کانونهای وکلا گفت: یکی از ضعف های نظام وکالت، تعارض کانون وکلای دادگستری و مرکز مشاوران قوه قضاییه است. یکی از تفاوت‌های این دو که قابل جمع نیست این است که در یکی بازنشستگی اجباری است و در یکی دیگر می توان بعد از بازنشستگی شروع به کار کرد. باید این تعارض حل شود و موضوع وکالت در نظام جاری کشور هماهنگ شود.
محمد حسین فرهنگی ادامه داد: ضعف‌هایی در تشکل وکالت وجود دارد . متاسفانه جامعه وکلا در پیگیری مشکلات قانونی خود ضعف دارند. از صنوف دیگر انتظار نمی‌رود در موارد قانونی ورود کنند ولی از وکلا انتظار می‌رود راجع به مشکلات خود طرح یا لوایحی مطرح کنند و آنها را به مجلس بفرستند تا مشکلاتشان رفع شود.
وی با اشاره به شأن وکیل بیان کرد: جایگاه وکیل در محکمه شایسته و بایسته نیست باید با قانون گذاری این مشکل حل شود. ما خلا الزامی بودن وکیل در تمامی محاکم را داریم. باید به گونه‌ای با قانونگذاری حل شود تا موکلانی که بضاعت مالی ندارند هم بتوانند وکیل بگیرند.
این نماینده مجلس با اشاره به مشکلات دیگر صنف وکلا گفت: وضعیت صندوق حمایت از وکلا مناسب نیست. این صندوق یک قانون قدیمی دارد که به روز رسانی نشده و ابهامات زیادی دارد. پسندیده نیست که وکلا در امور خود دارای این قانون پر ابهام باشند، باید ابهامات این قانون به دست خود وکلا رفع شود چه کسی بهتر از شما می‌تواند برای این موضوع راه حل پیدا کند؟
وی تصریح کرد: در حال حاضر سه طرح و لایحه درمورد وکالت در مجلس موجود است کمیسیون قضایی کارهای زیادی دارد و زمان محدود. من پیشنهاد میکنم کارگروهی از جانب کانون وکلا دادگستری و قوه قضائیه مشخص شود تا به کمک کمیسیون قضایی مجلس بیایند و در همین دوره این موضوع را جمع و افق روشنی را به جامعه وکلا ارائه کنیم و وحدت رویه‌ای بوجود آوریم. باید با این مساله با سعه صدر برخورد شود.
سخنران بعدی همایش رئیس کل دادگستری آذربایجان شرقی با بیان اینکه یکی از نکاتی که باید به آن توجه شود و به حق است، استقلال وکیل در امر وکالت است. همانطور که استقلال برای قاضی لازم و ضروری است برای وکیل هم این امر مهم است. اما استقلال شرط کافی نیست وکیل در مقام وکالت باید در حدود نیازمندیها حرکت کند و استقلال طلبی او را منحصر بر فضای فیزیکی دادگاه نکند.
حجت الاسلام مظفری افزود: امروز وکلا می‌توانند در حوزه‌های مختلف کمک کنند در فرهنگ سازی و موضوعات بین المللی می‌توانند موضع گیری های خوبی کنند. امروز از مجموع پرونده‌هایی که سیستم قضایی وارد می‌شود شاید سهم قوه قضائیه در افزایش و کثرت پرونده‌ها شاید چیزی حدود ۲۰ درصد باشد. اما باید دید ۸۰ درصد دیگر توسط چه عواملی به دستگاه قضایی تحمیل می‌شود.
این مقام قضایی در ادامه تشریح کرد: یک بخش مربوط به فرهنگ سازی است که مردم هزینه ای که برای مراجعه به دادگاه می‌کنند را باید صرف پیشگیری از بروز دعوا و مراجعه به دادگستری کنند. آنها باید این موضوع را متوجه شوند. ما باید این نگاه را ایجاد کنیم.
وی ادامه داد: ۸۰ درصد پرونده‌ها ارجاعی به قوه قضاییه مربوط به اختلافات ملکی و مالی مردم است و این موضوع با فرهنگ سازی و مراجعه به وکیل و حقوقدان ها حل می‌شود ما این طرح را در آذربایجان شرقی شروع کردیم؛ ۳ هزار نفر را آموزش دادیم از مردم خواستیم برای انجام معاملات به اینها مراجعه کنند و مراجع رسمی را موظف کردیم به استعلامات آنها پاسخ دهند.
حجت الاسلام مظفری با بیان اینکه انتظار از جامعه وکالت و قضاوت موضع گیری انقلابی در موضوعات مختلف است گفت: کشور و نظام جمهوری اسلامی با مشکلات زیاد خارجی روبرو است یکی از رسالت‌های بزرگ کانون وکلا در همین موضوع است و باید موضع گیری کند. دستگاه قضایی موثر است که استقلال وکلا در آن حفظ شود. همچنین قاضی توصیه پذیر به درد جامعه اسلامی نمی‌خورد باید به این فکر باشیم که وکیل تمام هم و غمش احقاق حق باشد.
نماینده ولی فقیه در استان آذربایجان شرقی با بیان اینکه وکلا و قضات هر دو در مسیر عدالت و احقاق حقوق و برای گسترش عدالت تلاش می‌کنند گفت: بشر فطرتاً به عدالت گرایش دارد و این مفهوم را ارزشی والا و متعالی برای خود می‌داند و در طول تاریخ به دنبال راهکارهایی برای اجرای عدالت است.
حجت الاسلام آل هاشم ادامه داد: اسلام به مفهوم عدالت بسیار پرداخته است و این موضوع را در قرآن و روایات می‌بینیم در نظام حقوقی اسلام عدالت بعنوان یک اصل مهم و اساسی مطرح بوده تا جایی که تحقق آن در جامعه یکی از اهداف انبیا شمرده شده است. خداوند عدالت را تنها در سایه سار نفی ظلم و ستمگری می‌داند .فلذا هرگونه گرایش به ظلم و ستم را قبیح می‌داند و این بدان معنی است که شخص نباید اهل ظلم باشد و به ستمگران هم گرایش نداشته باشد.
امام جمعه استان در ادامه تشریح کرد: مقام معظم رهبری با اشاره به سختی استقرار عدالت فرموند عدالت خواهی به زبان آسان است .اما در عمل با موانع مواجه می‌شود که تامین عدالت دشوارترین کار است. امروز انتظارات مردم از وکلا و قضات زیاد است فرایند دادرسی باید تسهیل و تسریع شود و کرامت مراجعان به مراکز قضایی باید حفظ شود. لازم است افراد ضمن تکریم در خصوص نحوه رسیدگی ارشاد شوند باید به اصحاب دعوا یکسان نگاه شود.
وی ادامه داد: باید از وکالت بعنوان یک حرفه مقدس نام ببریم که در آن مسائل مالی از درجه دوم اهمیت برخوردار است. همین بس که خداوند هم خود را وکیل معرفی می‌کند. وکیل در کنار قاضی تحقق بخش عدالت است، وکیل کاشف حجاب قاضی از حقیقت است و زوایای مغفول مانده نزد قاضی را تبیین می‌کند و از تضارب آرا وکلا حقیقت برای قاضی مشخص می‌شود.
نماینده ولی فقیه در استان آذربایجان شرقی با بیان اینکه برای تحقق عدالت وجود وکیل اساسی است گفت: حق دسترسی به وکیل از حقوق شهروندی است. بر اساس قوانین وکیل در مقام دفاع استقلال دارد و کانونهای وکلا نیز بر همین اساس مستقل هستند. استقلال وکیل یعنی وکیل بدون واهمه در مقام دفاع حرف بزند و به دلیل دفاع از حقیقت بازخواست نشود. صد البته وکلا به قانون آگاهی کامل دارند و در کلام باید قانون را رعایت کنند و حرمت اشخاص را حفظ کنند.
امام جمعه استان در ادامه تاکید کرد: استقلال وکیل ضامن بقای عدالت است و کانونهای وکلا برای تحقق عدالت مستقل شدند. البته بدیهی است کانونهای وکلا مکلف هستند وکلای متخلف را راسا مورد برخورد قانونی قرار دهند تا اعتبار حرفه وکالت زیر سوال نرود. تعامل با دستگاه قضایی رمز موفقیت وکلا است. برای تحقق کامل عدالت باید بین وکلا و دستگاه قضایی تعامل سازنده ایجاد شود. شأنیت وکیل مانند قاضی است باید حفظ شود.کانونهای وکلا باید در این راه تلاش کنند در استان آذربایجان شرقی به لطف مسئولین قضایی و رئیس و نواب رئیس کانون وکلا تعاملی مثبت بوجود آمده است. در استان ما وکلا با عزت و رعایت احترام به دادگستری رفت و آمد می‌کنند و نیز برای مطالعه پرونده در شعبات میزی برای وکلا پیش بینی شده است.
رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی در مراسم افتتاحیه سی و یکمین همایش اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری ایران گفت: همه ما از جمله وکلا نقش مهمی در فرهنگ سازی داریم . اگر ما فرهنگ جامعه را به جایی برسانیم که خواهان عدل بشوند مسئولین هم به آنجا می‌رسند.
ملک شاهی ادامه داد امروز در خصوص اقدام دولت آمریکا و خروج از برجام، احیا تحریم‌ها بعنوان یک ایرانی از حقوقدانان، وکلا و کانونهای وکلا و اسکودا انتظار داشتم بیشتر از همه موضع گیری کنند. حقیقتا انتظار دارم این موضوع به شکل جدی پیگیری شود و وکلا برای دفاع از ملت خود شکایت کنند.
نماینده مردم کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی تشریح کرد: وکلا در شکایت ایران از آمریکا پرچم دار بودند و ملت قدردان آنها هستند. وکلا نزد مردم ارزشمند هستند چون وکلای پاکدامنی در طول تاریخ به ملت ایران خدمت کردند و حقوق ملت ایران را به زبان آوردند و این موجب شد کانون وکلا مورد احترام باشد. بنظر من شما وکلا وظیفه دارید این میراث ارزشمند را نگهداری کنید. عدم دسترسی به دارو در منشور سازمان ملل متحد یک اقدام ضد بشر است. چرا کانون وکلای ما اعتراض نمی‌کند و این کار را محکوم نمی‌کند.
این نماینده مجلس تاکید کرد: ابتدا یک نکته را راجع به استقلال وکلا می‌گویم کانون‌ها تلاش کردند با ارتباط منطقی این استقلال را حفظ کنند و با تدبیر موجب حفظ استقلال شدند . انشالله در آینده نیز استقلال کانون وکلا حفظ می‌شود. کمیسیون قضایی روال معمول و مشخصی برای بررسی طرحها دارد. در بررسی طرحها به کمک فضلا و حقوقدانان نیازمندیم. امروز این موضوعات مطرح است که آیا بازنشسته ها می‌توانند وکیل شوند یا خیر؟ در جواب باید گفت قانون منع بکارگیری بازنشستگان که اخیراً تصویب شد .ظاهراً شامل نهادهای دولتی می‌شود. بنابراین شامل وکلا نیست.
وی ادامه داد: سوال دیگری مطرح است که آیا وکلا باید بازنشسته شوند یا خیر و اگر باید بازنشسته شوند چه زمانی؟
وی با اشاره به مراکز موازی با نهاد وکالت گفت: باید دید آیا این مراکز باید به همین شیوه به کار خود ادامه دهند یا خیر یا باید الحاق و یا ادغام شوند؟ باید راجع به این موضوع فکر کرد تا تعیین تکلیف شود.
رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی افزود: کانون وکلا می‌تواند با نهادهایی مثل مجلس ارتباط بگیرند و اگر نظرات منصفانه‌ای داشته باشند مشکل گشا خواهد بود. می‌شود ارتباط با وکلا را تقویت کرد ما کارگروهی راجع به وکلا در کمیسیون قضایی داریم، می‌توانیم آنرا تقویت کنیم به هر ترتیب می‌توانم بگویم همه ما یک هدف داریم. امیدوارم اگر بنا باشد اصلاحی شود ، با کمک شما باشد؛ قوانین فعلی وکلا احتیاج به اصلاح جزئی دارد نه شخم زدن چون تجربه ثابت کرده هروقت بنیان سابق را بهم زدیم وضعی بهتری نساختیم.
نماینده مردم بهار و کبودر آهنگ با بیان اینکه با گذشت بیش از ۶۵ سال از اعلام استقلال کانون وکلا نگران آن هستیم استقلال کانون وکلا از دست برود ولی باید بگویم که این استقلال تثبیت شده است و ما هم حمایت می‌کنیم. اراده نمایندگان این است استقلال وکلا حفظ و تقویت شود. باید استقلال وکلا در تایید صلاحیت‌ها و رسیدگی به تخلفات هم مورد توجه قرار گیرد.
عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: آن چیزی که بعنوان چالش پیش روی کانون وکلا می باشد این است که در عرصه‌های مختلف سیاسی و اجتماعی کانون وکلا باید خودنمایی کند. شغل وکالت در اصل ۱۴۱ مطرح شده است بر خلاف سایر شغل‌ها و این نشان دهنده نقش وکلا در جامعه است.
وی ادامه داد: قاطبه وکلای ما انقلابی ، متعهد و ارزشی هستند. امیدوارم روز به روز شاهد بالندگی وکالت باشیم. اعتقاد راسخ دارم دفاع از نهاد وکالت، دفاع از حق و عدالت است و همانطور که باید از استقلال قوه قضائیه حمایت شود به همان دلیل باید از استقلال نهاد وکالت نیز دفاع کرد. امیدوارم جایگاه واقعی نهاد وکالت برگردد و تقاضای من این است که دوستان فعالانه در امر قانون گذاری فعالیت کنند.
رئیس اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری ایران ضمن خوش‌آمد گویی به اعضای هیات مدیره ها کانون وکلای دادگستری و مدعوین و حضار گفت بسیار خوشحالم که همه مسئولین به اتفاق به استقلال کانون وکلا تاکید کردند. امیدواریم نتیجه تصمیم گیری ها هم به این شکل باشد و توان ما به جای اینکه صرف تلاش برای استقلال شود، صرف توسعه و ارتقا نهاد وکالت شود.
مرتضی شهبازی نیا تاکید کرد: هرجایی نیاز به حمایت از سیاست‌های کشور بود ، کار کردیم اما خوب آنرا به جامعه نشان ندادیم. ما همیشه راجع به تعامل قوه قضائیه مشتاق این کار هستیم هر جا مجالی بود گفت و گو کردیم مطمئن باشید هیچ یاری بهتر از وکلا برای قوه قضائیه نیست . این دو نهاد آنقدر به تنیده هستند با درک درست می‌توانند کار را پیش ببرند. ما می‌توانیم بهترین مدافع و منتقد قوه قضائیه باشیم.
رئیس دانشکده حقوق دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه علی رغم اتهاماتی که می‌زنند بهترین نهاد در عرصه اشتغال نهاد وکالت است گفت: نهاد وکالت هرسال آزمون برگزار می‌کند و کارآموز می‌پذیرد نهاد وکالت تاکنون کوتاهی نکرده امسال نسبت به پارسال ۲۰درصد افزایش جذب کارآموز داشتیم. ما بدون تحمیل مالی به بیت المال شغل ایجاد می‌کنیم این درحالی است کانون وکلا از خدمات عمومی و تامین اجتماعی بی بهره هستند. نهاد وکالت در زمینه پرداخت مالیات بسیار خوب عمل کرده است و وکلا هرساله مالیات خود را می‌دهند.
این وکیل دادگستری ادامه داد: مساله معاضدت بسیار مهم است باید بودجه معاضدتی کشورهای دیگر را با ایران مقایسه کنیم در هلند ۸۰۰ میلیون یورو بودجه معاضدتی است نهاد وکالت بصورت رایگان کار معاضدت را انجام می‌دهد قوه قضائیه هیچ وقت سهم معاضدت وکلا را پرداخت نکرده است . اما بنظر میرسد دولت تکلیف خود را عمل نکرده است.
این حقوقدان با اشاره به نقد هایی که به تبصره ماده ۴۸ آیین دادرسی کیفری وجود داردخاطر نشان کرد: دغدغه نهاد وکالت تبصره ماده ۴۸ آیین دادرسی کیفری است و مشکلاتی ایجاد کرده است این مساله تبعات منفی برای کشور خواهد داشت خواهش داریم در اصلاح آیین دادرسی کیفری به آن توجه شود و تلقین بی اعتمادی به وکلا صورت نگیرد.
رئیس اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری ایران بیان کرد: باید با موسسات حقوقی که بدون وکیل تشکیل می‌شوند برخورد شود مسئولان قضایی با این موضوع مخالف هستند وجود این موسسات نظام دادرسی را خدشه دارنموده و ضربه اصلی به قوه قضائیه می‌زند و دادرسی را زیر سوال می‌برد.
وی راجع به سیاست های نظام آموزش عالی در رشته حقوق گفت: ما بیش از دو هزار مرکز آموزش حقوق داریم . مساله این است بعضی از این مراکز حداقل کیفیت را هم ندارند اما مدرک لیسانس و فوق لیسانس می‌دهند ، آموزش حقوق کیفیت تضمین شده می‌خواهد. این مساله ایست که نسبت به آن غفلت شده ولی بعنوان یک مطالبه است که مجلس می‌تواند در این زمینه ما را کمک کند.
