در تعاریف ارائه شده، اتحادیه به معنای تجمع و همکاری گروهی از نهادها، سازمان‌ها یا افراد است که برای دستیابی به اهداف مشترک، به‌طور سازمان‌یافته و هماهنگ با یکدیگر فعالیت می‌کنند. در زمینه‌های مختلف، اتحادیه‌ها می‌توانند به‌عنوان تشکل‌هایی قانونی و رسمی عمل کنند که اعضای آن برای رسیدن به منافع مشترک، از قدرت و منابع جمعی خود استفاده می‌کنند. این همکاری می‌تواند در زمینه‌های حقوقی، صنفی، اجتماعی یا اقتصادی باشد.
اتحادیه‌ها معمولاً از اعضای مستقل تشکیل می‌شوند که در چارچوب مقررات و قوانین خاص، با هم در تعامل هستند و به‌طور مشترک به تحقق اهدافی، چون بهبود شرایط کاری، تقویت جایگاه حقوقی، یا انجام فعالیت‌های مشترک می‌پردازند.
در مورد اسکودا باید گفت، این اتحادیه یک نهادِ قانونی است که به‌منظور حفظ و تقویت استقلال نهاد وکالت و هماهنگی میان کانونهای وکلای دادگستری تشکیل شده است و همواره در چارچوب مقررات حقوقی و قوانین جاری کشور، سعی در ایجاد یکپارچگی و هماهنگی میان کانون‌ها دارد.
اسکودا از ۱۳۸۲ تا ۱۴۰۳: تحولات و دستاورد‌ها
در طول بیش از دو دهه فعالیت، اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری ایران شاهد تحولات و دستاورد‌های عظیمی بوده است. این اتحادیه از یک نهاد نسبتاً ناشناخته، امروز به یکی از ارکان کلیدی و تأثیرگذار در عرصه حقوقی کشور تبدیل شده است. در سال ۱۳۸۲، این اتحادیه در شرایطی پایه‌گذاری شد که وکالت در ایران با چالش‌های بسیاری مواجه بود و نهاد وکالت همچون جزیره‌های مختلف فعالیت می‌کرد، اما امروز اسکودا با اراده کانونهای وکلای دادگستری به نهادی مورد وثوق و هماهنگ کننده میان ۲۹ کانون وکلا تبدیل شده و با حضور در مجامع حقوقی، رسانه‌ها و محافل عمومی، به عنوان یک نهاد معتبر شناخته شده است.
این ارتقاء جایگاه اسکودا، نه‌تنها در افکار عمومی و رسانه‌ها، بلکه در نزد مسئولان کشور نیز ملموس است. طی سال‌های اخیر سطح کنشگری اتحادیه افزایش یافته و اقدامات مؤثر آن در عرصه‌های مختلف به وضوح قابل مشاهده است. با این حال، افزایش تأثیرگذاری و نفوذ اتحادیه ممکن است موجب بروز حساسیت‌ها و برخورد‌هایی از سوی افراد مغرض شود که از راه‌های مختلف در پی تضعیف یا تخریب این نهاد حقوقی و صنفی هستند.
امروز، اسکودا به نماد همبستگی و اتحاد کانونهای وکلای دادگستری بدل گشته است؛ چنانکه حتی دشمنان نهاد وکالت نیز به اثرگذاری و نقش تعیین‌کننده آن اذعان دارند. این وحدت و همدلی، جز در سایه وفاق و هم‌صدایی میان مدیران کانونهای وکلا و نیز آحاد جامعه وکلا به دست نیامده است.
دوره اخیر فعالیت‌های اسکودا را می‌توان به جرأت یکی از دشوارترین و پیچیده‌ترین دوران‌های این نهاد کهن‌نهاد مدنی در ایران برشمرد؛ دوره‌ای که بحران‌ها، پی‌درپی در آن سر بر آوردند. اگر نبود اتحاد و انسجامی که در کانونهای وکلای دادگستری تجلی یافت، چه بسا استقلالی که ثمره ۷۱ سال جانفشانی و پایداری در مسیر تحقق و حفظ آن بود، نقض و حیات کهن‌ترین نهاد مدنی در کشور را به مخاطره می‌انداخت.
شاید همین تاب‌آوری در برابر دشواری‌ها و کنشگری آگاهانه و مدبرانه در این ایام بود که سبب شد درخت تنومند اسکودا ریشه‌های بیشتری در خاک بزند و همچون یک نهاد استوار و مقاوم، با پشتیبانی از دو رکن اصلی خود، یعنی هیات عمومی و شورای اجرایی، در برابر تهدید‌ها و حملات ایستادگی کرده و از کیان و استقلال نهاد وکالت دفاع کند.
ضرورت اتحاد و همبستگی در درون و بیرون نهاد وکالت
در چنین شرایطی، ضروری است که متولیان اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری ایران و به ویژه هیئت مدیره کانونهای وکلای سراسر کشور، اتحاد و همبستگی خود را حفظ کرده و از هیچ تلاشی برای اعتلای جایگاه اتحادیه فروگذار نکنند. دشمنان اسکودا کسانی هستند که در تلاش‌اند تا از راه‌های مختلف، چه در درون صنف و چه خارج از آن، با توسل به شایعات، اتهامات یا اقدامات غیرقانونی، جایگاه این اتحادیه را تضعیف کنند. از این‌رو، امروز بیش از گذشته باید بر اهمیت حفظ انسجام و یکپارچگی در بین کانونهای وکلای دادگستری و تقویت جایگاه اتحادیه واقف بود و این خط مشی را حفظ کرد.
ضرورت نقد عملکرد اتحادیه با نگاه مشفقانه و سازنده
قطعاً عملکرد اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری ایران قابل نقد و بررسی است، اما آنچه حائز اهمیت است اینکه نقد‌هایی که در جهت بهبود و پیشرفت اتحادیه صورت می‌گیرد، باید به‌صورت مشفقانه و با هدف ارتقاء کیفیت کارکرد این نهاد باشد. در عین حال، این نقد‌ها باید سازنده و کاربردی باشند و از به‌کار بردن واژگان تخریبی که به تضعیف جایگاه اتحادیه یا ایجاد شکاف در درون جامعه وکلا می‌انجامد، اجتناب شود. به‌طور کلی، این نقد‌های منصفانه و اصولی است که می‌تواند موجب پیشرفت و تقویت اتحادیه و ارتقاء جایگاه حقوقی آن در سطح ملی و بین‌المللی شود.
سخن آخر
اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری ایران در سال‌های گذشته نقش مهمی در تحکیم استقلال نهاد وکالت و ارتقای جایگاه آن ایفا کرده است. این اتحادیه با پشتوانه کانونهای وکلا، امروز به یک نهاد تأثیرگذار تبدیل شده است. برای ادامه این روند موفقیت‌آمیز، حفظ همبستگی در درون اتحادیه و حمایت از عملکرد آن از سوی اعضا و مسئولان، امری ضروری است. همچنین، نقد‌های سازنده و مشفقانه می‌تواند به بهبود عملکرد اتحادیه و تقویت موقعیت آن کمک کند.
