به گزارش روابط عمومی اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری ایران(اسکودا) متن کامل نامه دکتر جعفر کوشا رئیس اسکودا خطاب به دکتر رضا مراد صحرایی، وزیر آموزش و پرورش به این شرح است: «همان‌طور که مستحضرید «حق بر تحصیل» کودکان و نوجوانان از حقوق اولیه و بنیادین انسان‌هاست که در قوانین اساسی و عادی جمهوری اسلامی ایران نیز مورد پذیرش و تاکید قرار گرفته است.
اصل سی‌ام قانون اساسی، دولت را موظف ساخته است که وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد.
قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب ۱۳۹۹ نیز در بخش «ح» ماده ۳ «بازماندن طفل و نوجوان از تحصیل» را از مصادیق وضعیت مخاطره‌آمیز دانسته است و در بند ۲ بخش «ت» ماده ۶ خود وزارت کشور را مکلف کرده که «از طریق سازمان ثبت احوال کشور با همکاری سایر نهادهای مربوط و با درنظرگرفتن اقامتگاه اشخاص و تغییرات آن هر سال حداقل سه ماه پیش از آغاز سال تحصیلی جدید اسامی و نشانی اطفال و نوجوانان ایرانی و غیرایرانی را که به سن قانونی تحصیل رسیده‌اند به تفکیک مناطق به آموزش و پرورش اعلام کند» و طبق بند ۱ بخش «چ» همین ماده وزارت آموزش و پرورش مکلف است موارد عدم ثبت‌نام و موارد مشکوک به ترک تحصیل اطفال و نوجوانان تا پایان دوره متوسطه را به سازمان بهزیستی کشور و یا دفتر حمایت از اطفال و نوجوانان قوه قضاییه حسب مورد جهت انجام اقدامات لازم اعلام نماید.
مسئله دیگر موضوع تحصیل کودکان و نوجوانان تبعه دیگر کشورها به‌ویژه اتباع افغانستان است که علی‌رغم فرمان مقام معظم رهبری در سال ۱۳۹۴ جهت پیشگیری از محرومیت این افراد از تحصیل -حتی در صورت حضور غیرقانونی در کشور- به نظر می‌آید همچنان رویه واحد و قابل استنادی برای ثبت‌نام آنان پیش‌بینی و ابلاغ نشده یا در دستور کار قرار نگرفته است.
با توجه به آمارهای موجود در زمینه محرومیت کودکان و نوجوانان از تحصیل از جمله گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با شماره مسلسل ۱۸۶۵۲ منتشره در تاریخ ۱۸/۱۰/۱۴۰۱ که تعداد کودکان محروم از تحصیل را نزدیک به یک میلیون نفر ارزیابی می‌کند و نیز مشاهدات میدانی و گزارش‌های فعالان حقوق کودک که خبر از اجرایی‌نشدن حق بر تحصیل رایگان کودکان و نوجوانان به‌صورت باکیفیت و بدون تبعیض می‌دهد و مواردی از آن به پیوست ارسال می‌شود، مستدعی است مستند به اصل هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و مفاد قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات اعلام فرمایید که:
۱- آیا وزارت محترم کشور و وزارت محترم آموزش و پرورش در سالیان گذشته و نیز برای سال تحصیلی پیش رو به ترتیب به تکلیف مندرج در بند ۲ بخش «ت» و بند ۱ بخش «چ» ماده ۶ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان عمل کرده‌اند و گزارش‌های لازم به نهادهای مسئول ارسال شده است؟
۲- با توجه به اینکه در فصل ثبت‌نام مدارس قرار داریم چه تدبیری جهت حذف پدیده روبه‌رشد بازماندگی از تحصیل اندیشیده شده است؟
۳- دستورالعمل و مدارک لازم جهت ثبت‌نام کودکان تبعه بیگانه و امکان یا عدم امکان دریافت هزینه جهت ثبت‌نام این افراد را به‌صورت رسمی اعلام فرمایید.
لازم به تذکر است که کمیته حقوق کودک کارگروه حقوق بشر اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری ایران حق جمیع افراد ملت جهت اجرای قوانین از جمله ماده ۲۷ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب ۱۳۹۹ را به رسمیت می‌شناسد و به انحاء مختلف از جمله از طریق وکالت در اجرای ماده ۶۶ قانون آیین دادرسی کیفری حامی آن خواهد بود.»
گفتنی است این نامه همچنین به امضای نهادهای مدنی ذیل نیز رسیده است:
۱- انجمن پژوهش‌های آموزشی پویا (دکتر فاطمه قاسم‌زاده)
۲- مؤسسه مهر و ماه (افخم صباغ)
۳- گروه تلاشگران یاری همدل (شهین حسینی)
۴- انجمن آشنا (شفاعتی)
۵- انجمن پرنده درخت کوچک (میترا امام)
۶- گروه فرهنگی اجتماعی کیانا (مقدم)
۷- انجمن حمایت ازحقوق کودکان (طاهره پژوهش)
۸- جمعیت دفاع از کودکان کار و آسیب‌های اجتماعی (اکبر یزدی)
۹- مؤسسه درخت کوچک زندگی قزوین (زویا صفری)
۱۰- مؤسسه رویش نهال جوان (ضیایی مهر)
۱۱- انجمن یاریگران کودکان کار پویا (والنتین پویان راد)
۱۲- موسسه توانمندسازی ندای ماندگار دروازه غار (اکبر اسماعیل پور)
۱۳- بنیاد مهر تاک (فریده جلالی)
۱۴- مؤسسه شکوفایی استعدادهای کودکان مهر (مریم سیادت)
۱۵- مؤسسه کنشگران اجتماعی فرزانه (فرزانه نظری)
۱۶- انجمن حمایت از کودکان کار (جناب آقای حسنی)
۱۷- انجمن دوستداران کودک پویش (محمدرضا دهنوی)
