کالبد شکافی یک مشکل اجتماعی
رئیس کانون وکلای دادگستری اصفهان با بیان اینکه وقتی در مورد جایگاه اجتماعی یک نهاد صحبت می‌کنیم باید توجه داشته باشیم که از چه چیزی صحبت می‌کنیم گفت: چیزی که امروزه برای ما وکلا خیلی مهم است این است که سعی کنیم هر عاملی که در ایجاد مشکلات برای صنف ما یا تشدید مشکلات تأثیر داشته را آسیب شناسی کرده و به شکل خیلی حرفه‌ای و کارشناسی شده به حل آن بپردازیم.
لیلا رئیسی، ادامه داد: توجه به جایگاه اجتماعی کانونهای وکلا و در شکل کلان آن یعنی نهاد وکالت در حل مشکلات این صنف که این روزها شدیداً هم درون کانون‌ها و هم در بیرون از کانون‌ها با آن سر و کار داریم بسیار مؤثر است. کانونهای وکلا در واقع نهادهای اجتماعی هستند که در راستای دفاع از حق مردم ایجاد شده است.
وی خاطرنشان کرد: نهاد وکالت سالیان سال است در جوامع بشری ایجاد شده تا در راستای دفاع از حقوق افراد و کمک به تحقق دادرسی عادلانه عمل کند. تمام نهادهای اجتماعی تابع قواعد و اصولی هستند که اگر به این قواعد و اصول توجه نشود طبیعتاً آن نهاد اجتماعی نمی‌تواند کارکردی که قانونگذار برایش تعریف کرده را در حد اعلی و با کیفیت در جامعه اجرا کند.
رئیسی یکی از بحث های مهمی که موجب ایجاد یک جایگاه مطلوب برای یک نهاد اجتماعی در جامعه می‌شود را رضایتمندی جامعه هدف بیان کرد و تصریح کرد: در مورد صنف وکالت، رضایتمندی مردم و جلب اعتماد مهم است؛ اعتمادی که مردم نسبت به نهاد وکالت اعم از کانون های وکلا و وکلا باید داشته باشند. اگر این دو مؤلفه وجود داشته باشد، حس تعلق و حس همراهی و حمایت از نهاد وکالت هم نهادینه می شود که این روزها شدیداً ما به آن نیاز داریم.
رئیس کانون وکلای دادگستری اصفهان ادامه داد: شاید بعضی از نهادهای بخش عمومی حاکمیتی واقعاً خیلی هم متکی به این موارد نباشند یا یکجاهایی بتوانند اموراتشان را پیش ببرند اگرچه معتقد هستم نهادهای حاکمیتی هم اگر واقعاً می‌خواهند حکمرانی مطلوب را در جامعه محقق کنند چاره ای ندارند جز اینکه به این موارد پایبند باشند.
وی افزود: آنچه برای ما خیلی مهم است این است که نهادهای مدنی مستقل از دولت مثل کانون های وکلا باید به این مسائل توجه داشته باشند چرا که اگر توجه نداشته باشند نمی توانیم انتظار داشته باشیم علیرغم تحمل تمام سختی ها و تمام تلاش هایی که هم درون صنف و هم بیرون صنف صورت می گیرد، جایگاه مطلوبی که انتظار می رود را در جامعه داشته باشند و به آن برسند.
رئیسی با اشاره به اینکه آیا کانون های وکلا این جایگاه را دارند یا خیر گفت: متأسفانه این جایگاه را ما نداریم یعنی جایگاه مطلوبی که اصولاً انتظار می رود نهاد وکالت در بین مردم داشته باشد تا بتواند کارکرد خیلی عالی تری در جامعه ارائه کند، ما در بین مردم نداریم.
رئیس کانون وکلای دادگستری اصفهان در همین راستا ادامه داد: دو تا از مهمترین این علت ها یکی خود کانون های وکلا هستند و یکی هم بخش حاکمیتی جامعه.
وی در خصوص کانون های وکلا تصریح کرد: کانون های وکلا علیرغم فعال بودنشان در حوزه های مختلف حتی در حوزه خدمت رسانی به مردم و مشاوره های رایگانی که ارائه می کنند اما در حوزه ایجاد یک جایگاه مطلوب در نهاد وکالت در بین مردم خیلی با برنامه عمل نکرده اند.
رئیسی اضافه کرد: باید کانون ها از هم اکنون به این مسئله به شدت توجه کنند و در همان سند چشم اندازی که در اتحادیه در دست تهیه و آماده شدن است حتماً به این حوزه توجه ویژه ای شود و برنامه کارشناسی شده در جهت ارتباط خیلی خوب با بخش بدنه جامعه و پیدا کردن آن جایگاهی که شایسته آن هستیم تلاش کنند.
رئیس کانون وکلای دادگستری اصفهان در ارتباط با بخش حاکمیتی توضیح داد: تأثیر بخش حاکمیتی از قسمت اول بیشتر است و به طور خاص اگر بخواهم از این حوزه نام ببرم باید بگویم هیچگاه در حوزه های حاکمیتی به علل مختلف به جایگاه اجتماعی کانون های وکلا توجه نشده است.
وی اظهار کرد: دلیل این امر این است که هیچ وقت از حوزه های رسانه و از حوزه های آموزشی که بسیار مؤثر هستند سهمی به کانون ها اختصاص داده نشده است. در حالی که دستگاه حاکمه که به هر حال دنبال خدمت رسانی خوب به مردم و یک حکمرانی مطلوب است باید زمینه فعالیت نهادهایی که در این زمینه مؤثر و تأثیرگذار هستند را لحاظ کند و زمینه ارائه کارکرد مطلوبشان را فراهم کند ولی به علل مختلف ما ندیدیم که هیچگاه مثلاً در رسانه ملی ما یا در روزنامه های کثیرالانتشار و حوزه های مختلف یا حوزه های آموزشی، جایگاهی برای این بحث در نظر گرفته شود در حالی که در مورد بسیاری دیگر از نهادها این فرصت فراهم شده و این ایرادی است که همواره ما به دستگاه حاکمه و دستگاه بخش عمومی جامعه داشته ایم.
رئیسی ادامه داد: بخش عمومی جامعه نه تنها این فرصت را برای اینکه نهاد وکالت بتواند خودش را معرفی کند درست فراهم نکرده بلکه حتی متأسفانه با هجمه های بعضاً ناجوانمردانه و آگاهانه ای که علیه نهاد وکالت در فیلم ها و سریال ها می شود هیچ برخوردی صورت نگرفته و حتی گاهی انسان تعجب می کند که هجمه خیلی سنگینی علیه نهاد وکالت به واسطه مهمانی که به صدا و سیما دعوت شده و یا به واسطه برنامه ای که از قبل طراحی شده وارد می شود اما دریغ از اینکه حتی فرصتی به کانون ها و اتحادیه داده شود تا دفاع کنند و بگویند اینطور که شما می گویید نیست.
رئیس کانون وکلای دادگستری اصفهان در همین راستا افزود: این موضوعات به جایگاه کانون های وکلا ضربه زده و باعث شده در ذهن مردم نسبت به کانون های وکلا و نهاد وکالت بی اعتمادی ایجاد شود.
وی بیان کرد: وقتی مردم مفهوم درست نهاد وکالت را نمی دانند و اکثر مردم با حقوق و تکالیف وکیل حتی در قبال خودشان آشنا نیستند، تصور گاهاً ناصوابی در ذهن اکثر افراد از وکیل شکل می گیرد. این انتظار ناصواب در ذهن مردم جا گرفته چون هیچگاه کسی برای آنها معلوم نکرده نهاد وکالت اصلاً چیست؟ رسالت اصلی اش چیست؟ وکیل به چه کسی می گویند؟ این وکیل چه شرایطی باید داشته باشد؟ این وکیل چه تکالیفی در قبال موکل دارد؟ آیا این وکیل مأمور به نتیجه است؟ یعنی حتماً و به هر قیمتی باید برای موکلش رأی بگیرد تا کارش را درست انجام داده باشد یا مأمور به تعهد است؟
رئیسی تصریح کرد: وکیل ممکن است تمام تلاشش را در چارچوب قانون انجام داده باشد اما به هر حال صلاحیت صدور رأی ندارد در حالی که ذهن مردم این را نمی‌پذیرد چون هیچگاه توضیح داده نشده که انجام کار درست توسط وکیل هرگز به این معنا نیست که او باید حتماً برای موکلش رأی بگیرد تا کارش را درست انجام داده باشد. بسیاری از هجمه هایی که علیه همکاران ما و در واقع علیه نهاد وکالت مطرح می شود مربوط به همین ندانستن ها یا اشتباه دانستن‌هاست.
رئیس کانون وکلای دادگستری اصفهان اضافه کرد: معرفی غلطی که از نهاد وکالت از طریق برخی رسانه ها ارائه شده باعث شده که ما با بدبینی در مورد کار وکلا مواجه شویم. ما بعضی اوقات در دادسرای کانون وکلا با کسانی مواجه می شویم که علیه یک وکیل شکایت کرده اند. وقتی می گوییم چه مشکلی در بین است و این وکیل چه تخلفی انجام داده می گویند این وکیل برای من رأی نگرفته. می گوییم آیا دادگاه رفته است؟ می گوید بله رفته. می گوییم آیا لایحه نوشته؟ می گوید: بله نوشته. می گوییم: آیا پول اضافه از شما گرفته یا تضمینی داده است. می گوید: خیر هیچ کدام نیست ولی رأی نگرفته و به همین دلیل نباید از من حق الوکاله بگیرد. اینها نتیجه عدم اعتماد و عدم وجود جایگاه درست و مطلوبی است که باید کانون های وکلا در بین مردم داشته باشند.
وی افزود: حتی تا اینجا پیش می روند که حاضر نیستند بفهمند آن وکیل هم مثل خودشان انسان است، زندگی دارد و باید امرار معاش کند و نباید یکسال یا دو سال زحمت بکشد ولی بعد چون نتوانسته رأی بگیرد او را مستحق دریافت دستمزدش ندانند. حالا بماندکه بعضی از افراد ممکن است به واسطه اینکه قاضی رأی دیگری صادر کرده، وکیل را کلاهبردار یا متقلبی خطاب کنند که پول اضافه گرفته در حالی که مستحق آن پول نبوده است.
رئیسی بیان کرد: ما بارها برای کسانی که اینطور درباره وکلا فکر می کنند توضیح داده ایم که شما اگر مثلاً پیش پزشک مراجعه کنید آن پزشک ممکن است همه زحمت را برای بیمار شما بکشد ولی واقعاً درمان نشود یا بیمار فوت کند اما شما هیچ وقت به آن پزشک نمی گویید نمی توانی از ما دستمزد بگیری؛ برای وکیل هم باید همینطور باشد.
روزنامه نصف جهان مورخ ۱۳۹۹/۰۷/۰۸
